Van achteren....

….kijk je de koe in de kont, ofwel ‘achteraf is het niet zo moeilijk om te zeggen wat we hadden moeten doen’. Toch denk ik dat we, met wat eerder is gebeurd, aardig kunnen voorspellen hoe het een volgende keer kan aflopen…. We moeten daarom misschien ook eens wat meer achterom kijken. Gebeurd is gebeurd, maar we kunnen leren van de geschiedenis!   Dus even serieus dit keer.!!.

Zo weten we dat de 2^de wereldoorlog niet als een donderslag bij heldere hemel is ontstaan… Natuurlijk is het 1^ste bombardement op 11 mei 1940 in Amsterdam even schrikken geweest, maar daar was wel het één en ander aan voorafgegaan. Ook toen woedde er een economische crisis en was er de onmacht van de parlementaire democratie om dit een halt toe te roepen. We hebben nu de mond vol van hen die destijds lid waren geworden van de NSB, maar deze voorspelde destijds wel betere sociale toestanden, en wat doe je als het een dagelijkse worsteling is om rond te komen..!?.

Later onderzoek heeft vervolgens aangetoond dat de Nederlandse economie het vooral in het beginjaar van de oorlog helemaal zo slecht nog niet deed en dat er zelfs sprake was van een groei. Uiteindelijk maakte de Duitse bezetter het eerste half jaar een einde aan de economische crisis en aan de grote werkeloosheid. Dit niet in het minst omdat Duitsland op grote schaal orders plaatste bij Nederlandse bedrijven.

De aanhang van de NSB ontstond vooral uit de liberale middenklasse en de boerenpopulatie, en deed het zelfs ook goed binnen soortgelijke katholieke en protestantse kringen waarbij ze ook nog eens een onderscheid creëerde door middel van rangen, standen en symbolen. Iets wat veel bedrijven nog doen met bijvoorbeeld het sparen van airmiles, of waar je als lid brons, zilver of goud hebt n.a.v. het aantal jaren dat je bij de club bent. Allemaal geleid door een Nederlandse politicus en ingenieur: Anton Mussert, die zich liet adviseren door vermeend degelijke, kundige en betrouwbare intellectuelen. Anton was in aanvang (1931 toen hij de NSB oprichtte) nog een man met een onberispelijke reputatie. In 1940 had de NSB 32.000 leden, in 1943 ruim 100.000; die vervolgens (en vooral na de eed van trouw aan Hitler in 1941) langzaam en zeer bedreven met angst, haat en vooral desinformatie in een fuik werden gelokt waarbij het niet meer zo gemakkelijk was om daar nog zonder kleerscheuren uit te komen….

Wat nog ontbrak was een zondebok, maar die was eigenlijk voor de oorlog door vriend Adolf al gevonden, ‘de Joden’. Toen hij in 1933 aan de macht kwam werd al snel duidelijk dat die het moesten ontgelden en werden er wetten uitgevaardigd die het leven van de Joden, in aanvankelijk Duitsland, steeds moeilijker maakten.

Het lijkt duidelijk dat het nationalisme weer in opkomst is, volgens experts door economische instabiliteit, vluchtelingencrises en zaken als pandemieën. Helaas bevat het nationalisme vaak sentimenten van superioriteit en is een volgende stap naar extreem nationalisme niet zo groot meer… Dat hebben we immers eerder gezien.

Tot zover de geschiedenis, de toekomst laat ik aan uw verbeelding over, maar ik noem deze keer toch een paar namen: Donald Trump, Vladimir Poetin, Xi Jinping, Kim Jong-un, Aleksandr Loekajesnko, of dichterbij: Viktor Orbán, Recep Tayyip Erdoğan, Giorgia Meloni, Marine Le Pen, Geert Wilders….

Laten we wakker blijven en er niet weer intrappen….

Menu