Schaamstreek

Je hoeft het nieuws niet nauwgezet te volgen om te horen of te lezen dat een politicus een door hem of haar gemaakte vergissing tegenwoordig wel erg gemakkelijk afdoet met een verontschuldiging. Er lijkt een regelmatige roep te zijn ontstaan naar genade. Het heeft zelfs geleid tot een nieuwe term: de sorrycultuur. Een term die, naar verluidt, op 8 januari 2000 z’n intrede deed in het Leidsch Dagblad.

Als je sorry zegt, kan het snel weer goed zijn. Vaak gaat het als vanzelf, ‘sorry dat ik te laat ben’, ‘sorry dat ik gemorst heb’, dit wordt doorgaans snel geaccepteerd en een schaamtegevoel is nauwelijks aan de orde.

Als je in een vlaag van verstandsverbijstering – al dan niet als gevolg van een ontwaakte emotie – iets zegt of doet waar een ander een vervelend gevoel aan overhoudt, wordt het iets moeilijker. Dat gevoel kun je dan met een ‘sorry, ik heb het zo niet bedoeld, ik had het niet moeten zeggen’, wel weer wegnemen, maar je moet wel laten blijken dat je je een beetje schaamt voor dat wat je hebt gezegd of gedaan. Het helpt als je dan ook nog eens verklaart hoe het allemaal is gekomen. Zeg dan niet dat het je spijt dat je opmerking verkeerd is begrepen…

Als er een vergissing is gemaakt die niet of nauwelijks is te herstellen, is voor een welgemeend excuus veel moed, maar vooral ook veel schaamte nodig. Zoals die vrachtwagenchauffeur die een klein meisje aanreed omdat ze in z’n dode hoek zat. Dat meisje zit nu in een rolstoel, honderden excuses zijn er gemaakt en de chauffeur was zonder hulp ten onder gegaan aan schaamte en zelfverwijt.

Als het een vergissing betreft die je aan had kunnen zien komen en waar verschillende mensen je voor gewaarschuwd hebben, mag je het geen vergissing meer noemen, dan is het een (verkeerde) keuze. Als je bijvoorbeeld zit te bellen tijdens het autorijden en er ontstaat daardoor een ongeval, dan is dat dus geen vergissing meer, maar een streek die je hebt geleverd. De schaamte die ontstaat uit die streek, is de schaamstreek.

Als het een vergissing betreft die je aan had kunnen zien komen dan is het geen vergissing meer, maar een (verkeerde) keuze, een streek die je hebt geleverd. De schaamte die ontstaat uit die streek, is de schaamstreek.

Een keuze met zeer grote gevolgen voor een groot deel van de samenleving, is dan een schaamstreek die enige naam mag hebben, ofwel een schaamstreek waar haar op staat.

Naar schatting 26.000 ouders werden slachtoffer van onterechte fraudeverdenkingen met de kinderopvangtoeslag en van de harde aanpak door de belastingdienst. Deze betrof de periode van 2013 tot en met 2019. Vele brieven zijn geschreven, vele advocaten versleten, vele waarschuwingen gegeven, zelfs van binnenuit de organisatie. Er is door de belastingdienst geen dienst verleend, maar een streek geleverd. Pas na een rapport van een parlementaire ondervragingscommissie ging er een streep door de terugvorderingen. Voor een aantal politici was de schaamte zo groot dat ze zijn afgetreden.

De belastingschulden zijn kwijtgescholden en een aantal ouders hebben al een tegemoetkoming gekregen, echter waren er door de terugvorderingen andere schuldeisers ontstaan die nu als een bok op de tegemoetkomingskist springen.

De schaamstreek is nog niet geschoren.

Menu